آشنایی با هنر گره چینی روی چوب در ساخت درب و پنجره چوبی

هنر گره کاری یا گره سازی در کار درودگری و نجاری به صورت ساده یعنی تنها با پیوستن آلت ها یا به صورت ترکیب یافته از آلت و لقط انجام می گرفته است و از قرن پنجم به بعد این گونه هنر درودگری در بناهای گوناگون مذهبی و کاخ ها و سراهای بزرگ به چشم می خورد و حد اعلای ریزه کاری و ظرافت این هنر در پنجره ها و ارسی ها و درب های چوبی سنتی ، توام با به کار بردن شیشه های رنگی بسیار کوچک انجام پذیرفته است.

هنر گره چینی هم اکنون توسط تنی چند از استادان شاخص این رشته که در شهرهای کاشان ، یزد ، اصفهان ، مشهد و تهران ساکن هستند، به زیبایی و ظرافت تمام انجام می شود. گو این که متاسفانه این هنر جاییگاه ارزنده پیشین را در معماری سنتی ایران و معماری فعلی ایرانی ندارد.

آغاز گره سازی یا گره چینی سنتی را به دوران سلجوقی ، همزمان با استفاده و خلق انواع نقوش هندسی و گره نسبت می دهند. گره مجموعه ای از اشکال مختلف غالبا هندسی است که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص در کنار هم قرار گرفته باشد.لازم به ذکر است که مرحله ترسیم نقشه و تئوری کار را “گره چینی ” و مرحله عملی کار را “گره سازی” گویند. در این حالت آلات تشکیل دهنده گره به روش کام و زبانه و یا فاق و زبانه کردن طوری به هم متصل می شوند که نیازی به استفاده از مواد دیگر برای اتصال ندارند. در گره سازی به حالتی که هوا و نور از بین آلت ها عبور نماید گره چینی مشبک می گویند. از رشته های زیر مجموعه گره سازی (گره چینی) می توان به گره چینی شیشه دار اشاره نمود که در آن بین آلات به جای لقط ، شیشه رنگی نصب می گردد . همچنین می توان به گره چینی توپر اشاره کرد که در بین آلتها قطعات چوبی موسوم به لقط نصب می شود. بهترین چوب مورد استفاده در گره سازی به خصوص در شهرهای غیر مرطوب مانند اصفهان چوب چنار است که دارای بافتی منسجم و با مقاومت بالا است. غیر از چوب چنار از چوب نراد ، نارنج ، گردو ، گلابی و عناب نیز می توان استفاده نمود.لازم به ذکر است از هنر گره چینی در ساخت درب های چوبی در شهرهای سنتی و مذهبی مثل اصفهان جهت استفاده در مساجد و تکیه ها به کار می رود. مدل دیگری از درب ها درب چوبی برای آپارتمان و اتاق می باشد جهت مشاهده نمونه درب های چوبی برای ساختمان شما می توانید به صفحه درب چوبی اصفهان در سایت سلاطین پارس مراجعه نمایید.

گالری عکس سنتی